Trà đinh Thái NguyênChè Tà Xùa món quà quý giá từ vùng cao Tây Bắc
Chè Tà Xùa đã được coi là món quà quý giá mà thiên nhiên đất trời ban tặng cho con người. Với hương vị đặc trưng Chè Tà Xùa có mùi thơm dịu, nước vàng sánh, được chế biến theo phương pháp thủ công của người dân tộc Mông, Dao tại Bắc Yên, Sơn La.
Chè Tà Xùa là gì?
Chè Tà Xùa, Trà tà xùa hay còn gọi là Chè cổ thụ, Chè Shan Tuyết cổ thụ, Trà Tà Xùa núi cao búp trà to mập, ngậm sương, trên cánh trà phủ một lớp óng ánh bạc hương vị mùi khói bếp, màu nước vàng sánh. Chè Tà xùa Nằm ở độ cao gần 2.000m so với nước biển có nhiều ở Bản Bẹ, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, Sơn La.
Tà Xùa là một trong những địa danh nổi tiếng thuộc tỉnh Sơn La. Đến với nơi đây, bạn sẽ nhanh chóng bị choáng ngợp bởi khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Giữa mây mù bao phủ, những gốc trà cổ thụ hàng trăm năm tuổi vẫn có sức sống mãnh liệt. Tồn tại ở độ cao hơn 1500m so với mực nước biển, cây chè Tà Xùa thích nghi với khí hậu mát mẻ quanh năm. Thậm chí, một số thời điểm trong năm rét đậm, rét hại xuống dưới 0 độ C.
Những cây chè cổ thụ sống tập trung ở bản Mẹ – Tà Xùa. Thân cây cao lớn, xù xì và có những lớp rêu bám xung quanh. Khác với chè ở những địa phương khác, sản phẩm đặc trưng của Tà Xùa luôn mang dấu ấn riêng. Búp trà căng mọng, màu trắng và cánh vàng.
Chè được trồng hoàn toàn tự nhiên và theo phương pháp thủ công của người dân tộc H’Mông. Bởi vậy, tất cả những gì tinh túy nhất đều hội tụ trong tách trà. Nhờ đó, người thưởng thức dễ dàng bị đắm say và không thể nào quên được hương vị đặc trưng ấy.
Quy trình thu hoạch chè Tà Xùa
Đến thời điểm thu hoạch thích hợp, người dân H’Mông sẽ lên núi lựa những búp trà tươi ngon nhất. Tiêu chuẩn khi hái chè là những búp có màu xanh mướt, không quá non hoặc quá già. Chè không bị dập nát và tuân thủ theo quy định nghiêm ngặt. Sau khi đã lượm xong những búp chè trên núi, người dân bản địa sẽ mang về chế biến ngay.
Theo quan niệm của người dân nơi đây, chè cần sơ chế kịp thời để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Trải qua các công đoạn bao gồm: Diệt men, vò, sấy khô, trà Tà Xùa sẽ đến tay người sử dụng. Lưu ý rằng thao tác vò trà không được quá mạnh tay vì dễ gây dập nát. Lửa sao trà duy trì ở mức nhiệt độ hợp lý giúp trà khô đều, không bị ẩm hay cháy.
Cách pha chè tà xùa chuẩn vị
Chè Tà Xùa luôn giữ được đặc trưng riêng hiếm có giúp tạo nên vị trà trứ danh. Khi rót chén trà đầu tiên, bạn sẽ ngửi thấy mùi khói bếp hơi ngai ngái. Nước trà mà càng sánh tựa như màu của mật ong. Thưởng thức ngụm trà nơi vùng cao Tây Bắc, bạn có cảm giác hơi đắng chát. Sau đó, vị trà hơi ngọt thanh động lại ở đầu lưỡi. Mỗi ấm chè có thể pha đến 4-5 nước vẫn giữ được độ ngon. Cách pha cụ thể như sau:
Chuẩn bị nguyên liệu
Muốn có ấm trà thơm ngon, bạn cần chuẩn bị chu đáo những nguyên liệu như sau:
- Nước pha trà: Sử dụng nước sạch (nước lọc hoặc nước mưa) đun đôi ở nhiệt độ cao. Nếu pha trà vào nước không đủ độ thì sẽ làm mất vị ngon.
- Ấm trà: Theo kinh nghiệm của những người thưởng trà lâu năm, ấm tử sa có chất lượng tốt nhất. Ấm có tuổi đời lâu năm thì càng giữ được trọn vị thơm ngon. Cùng với đó, một số loại ấm có thể dùng pha trà như: Ấm thủy tinh, ấm gốm, ấm gang… Đặc điểm chung của các sản phẩm này là giữ nhiệt tốt, đảm bảo sức khỏe cho người thưởng trà.
Quy trình pha trà
Cách pha chè Tà Xùa được thực hiện theo các bước cơ bản. Trình tự như sau:
- Bước 1: Cho một lượng chè thích hợp vào ấm đã chuẩn bị. Thông thường, trung bình một lạng trà pha được khoảng 6-7 lần (cho 1-2 người uống). Nếu số lượng từ 3-5 người thưởng thức thì bạn cho tăng lượng chè.
- Bước 2: Rót nước sôi vào ấm sao cho vừa ngập trà. Sau đó, bạn hơi lắc nhẹ ấm để tráng chè và bỏ nước đó đi.
- Bước 3: Rót tiếp nước đun sôi vào ấm, mực nước cao khoảng gấp 3 lần lượng chè trong ấm. Đợi khoảng 15 giây cho trà ngấm đều rồi từ từ rót nước ra từng chén.
- Bước 4: Khi uống hết nước trà đầu tiên, bạn tiếp tục rót tiếp nước vào ấm để thưởng thức.
Tác dụng của chè Tà Xùa
Việt Nam được biết đến là đất nước sản sinh ra những loại trà trà thượng hạng. Mỗi tách trà Tà Xùa thơm ngon mang đến cho con người nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe. Cụ thể như sau:
Tác dụng đối với tim mạch
Tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong trên thế giới. Tại Việt Nam, con số này ngày càng tăng lên và ở ngưỡng đáng báo động. Nhiều người có quan niệm rằng bệnh tim mạch thường gặp ở đối tượng người cao tuổi.
Tuy nhiên, một số người trong độ tuổi trung niên, trẻ tuổi cũng mắc phải căn bệnh nguy hiểm này. Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh tim mạch là: Tăng huyết áp, đái tháo đường, sử dụng các chất kích thích, chế độ ăn không lành mạnh, lười vận động, căng thẳng…
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, uống chè Tà Xùa rất tốt cho tim mạch. Các dưỡng chất quý trong trà giúp hệ tuần hoàn máu lưu thông ổn định hơn. Từ đó, hiện tượng vỡ mạch, tắc nghẽn mạch máu được hạn chế tối đa. Đồng thời, tình trạng trên động mạch tim có các cục máu đông cũng giảm ở mức đáng kể.
Duy trì lượng đường huyết ổn định
Trong số những lợi ích tuyệt vời của chè Tà Xùa không thể bỏ qua là ổn định lượng đường huyết trong máu. Nghiên cứu khoa học cho biết hàm lượng gymnemic axit của chè có tác dụng giảm quá trình hấp thụ glucose của cơ thể. Đồng thời, hợp chất quý giá này làm tăng insulin ở tuyến tụy, từ đó ngăn ngừa tình trạng tăng đường huyết.
Chính vì vậy, những bệnh nhận có tiền sử bị tăng đường huyết nên uống trà Tà Xùa thường xuyên. Chỉ một ly trà thơm ngon mỗi ngày có thể giúp cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh. Đặc biệt hơn, người bệnh tránh được nguy cơ bị các biến chứng nguy hiểm như: Tổn thương hệ thần kinh, mù lòa, các vấn đề về xương khớp, răng miệng, bệnh tim mạch…
Ngăn ngừa lão hóa
Lão hóa là một trong những “nỗi ám ảnh” của phụ nữ. Làn da của chị em có nhiều thay đổi đáng kể theo thời gian, các vết nhăn nheo xuất hiện nhiều hơn. Cùng với đó là hiện tượng da nhăn nheo, khô ráp, tàn nhang khiến chị em cảm thấy mất tự tin. Nếu bạn đang rơi vào tình trạng này thì nên thưởng thức trà Tà Xùa mỗi ngày.
Tinh chất polyphenol có trong lá trà xanh Tà Xùa giúp ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do. Nhờ đó, quá trình oxy hóa trong cơ thể diễn ra chậm hơn. Làn da của chị em sẽ trở nên tươi trẻ, căng mịn, tràn đầy sức sống. Giờ đây, bạn có thể tự tin với vẻ đẹp rạng ngời bất chấp tuổi tác.
Giảm căng thẳng, mệt mỏi
Đa số những người trẻ tuổi hoặc trung niên thường cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi. Nguyên nhân xuất phát từ những áp lực trong cuộc sống: Gia đình, công việc, tiền bạc… Nếu stress kéo dài liên tục sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, khó tập trung làm việc. Đồng thời, tình trạng mất ngủ liên tục, ngủ không sâu giấc diễn ra thường xuyên.
Lúc này, bạn nên thư giãn tinh thần với một ly trà tà xùa. Cảm giác căng thẳng, lo âu sau ngày dài làm việc dường như đều tan biến. Tinh thần minh mẫn, thư thái, làm việc đạt kết quả tích cực. Đặc biệt hơn, bạn sẽ nhanh chóng đi vào giấc ngủ và tràn đầy năng lượng hoạt động cho ngày mới.
Lưu ý khi mua Chè tà xùa
Theo chứng minh của khoa học, chè Tà Xùa mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng không đúng cách sẽ dẫn đến tình trạng “tiền mất tật mang”. Những lưu ý khi dùng trà Tà Xùa bạn cần ghi nhớ như sau:
Thời điểm uống trà
Mặc dù trà Tà Xùa rất tốt cho hệ tim mạch, đường huyết, thanh nhiệt, giải độc, giảm mệt mỏi… nhưng nếu không đúng thời điểm sẽ gây phản tác dụng. Sau mỗi buổi sáng thức dậy, bạn nên pha ấm trà Tà Xùa mới và uống trong ngày. Tuyệt đối không sử dụng trà để qua đêm. Khi đó, các loại vitamin và khoáng chất cần thiết trong trà có thể bị biến đổi tính chất, gây ra độc tố hại sức khỏe.
Bên cạnh đó, bạn không nên uống trà ngay sau khi thức dậy, trước hoặc sau bữa ăn. Các thành phần trong trà rất dễ gây hại cho lớp thành ruột, dẫn đến đau vùng bụng. Hơn thế nữa, thời điểm uống trà sai cách làm giảm khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng của cơ thể. Trước đi đi ngủ khoảng 30 phút, bạn không nên thưởng thức trà Tà Xùa. Hàm lượng caffein sẽ gây nên hiện tượng khó ngủ, mất ngủ, đầu óc căng thẳng.
Sử dụng trà đúng mức
Nhiều người nghĩ rằng trà có công dụng đặc biệt như vậy nên uống càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, quan niệm này hoàn toàn sai lầm dẫn đến “lợi bất cập hại”. Khuyến cáo của các chuyên gia cho biết bạn nên uống trung bình khoảng 300ml trà mỗi ngày. Như vậy, cơ thể luôn đảm bảo khỏe mạnh, dẻo dai, hoạt động tích cực.
Cùng với đó, bạn nên mua chè Tà Xùa Bản Bẹ ở những địa chỉ uy tín, đảm bảo chất lượng. Trà được kiểm định theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt, giá cả hợp lý. Nguyên liệu làm trà phải sạch sẽ, không sử dụng hóa chất độc hại và không dính nấm mốc. Người sử dụng tuyệt đối không nên tin vào những lời quảng cáo hoa mỹ trên mạng và mua trà không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Chè Tà Xùa là sản vật quý có nguồn gốc từ thiên nhiên. Thưởng thức trà không chỉ đơn thuần là nghệ thuật mà còn giúp nâng cao sức khỏe. Hy vọng rằng, bạn sẽ tích lũy thêm được nhiều kiến thức bổ ích để áp dụng vào cuộc sống. Chúc bạn luôn tươi trẻ, mạnh khỏe mỗi ngày!
Biên tập viên hơn 5 năm cho các trang tạp chí về ẩm thực, chia sẻ các công thức về các loại trà trái cây, hướng dẫn cách pha các loại trà hoa.
