Trà lài là gì và công dụng của trà lài

Trà lài hay trà nhài là một loại trà được chế biến từ trà và hoa nhài, tạo ra một hương vị độc đáo và thơm ngon. Hoa nhài, còn được gọi là Jasmine (tên khoa học là Jasminum), là một loại hoa có mùi hương dịu êm, cùng tìm hiểu về trà lài phổ biến dùng phổ biến.

Trà lài là gì?

Trà lài hay trà nhài là loại trà được kết hợp từ hai nguyên liệu là trà xanh và hoa nhài. Nó là một trong những loại trà được ướp hoa đầu tiên, được sử dụng rất nhiều trong lịch sử. Khi xưa, trà lài được sử dụng để tiến vua hoặc phục vụ cho các bậc quan lại, quý tộc.

Trà có nguồn gốc từ Trung Quốc. Khi đó, vào đời Tống, người ta coi nó như một loại đặc sản với hương vị thơm ngon vô cùng. Tại Việt Nam, trà lài được phổ biến nhiều ở các tỉnh phía Nam bởi hoa nhài thường phát triển tốt ở những nơi có khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Không chỉ dùng để ướp trà, hoa lài còn dùng để nấu ăn, hương vị khá đặc biệt.

Trà hoa nhài cũng có cái vị chát rất ít, hậu ngọt thơm thoang thoảng dễ chịu vô cùng. Độ chát của trà lài nhẹ hơn so với trà xanh. Nó thích hợp với mọi lứa tuổi khác nhau, cả người già và trẻ nhỏ đều có thể sử dụng được. 

Lịch sử hình thành trà nhài

Như đã nói ở trên, nhà lài có nguồn gốc từ Trung Quốc vào đời Tống trong những năm từ 618 đến 907. Thời ấy trà không chỉ là đặc sản mà còn là một vị thuốc kết hợp với các thảo mộc để chữa bệnh. Trà khi pha hương vị khác biệt, vừa thơm lại vừa tốt cho sức khỏe.

Từ năm 960 đến năm 1279, văn hóa uống trà có nhiều thay đổi. Triệu Khuông Dận, người lập ra nhà Tống rất mê uống trà. Trà không dùng kèm các loại thảo mộc nữa mà được uống không để giữ lại hương vị nguyên bản. Đến khi nhà Tống dần bước vào thời kỳ diệt vong thì kỹ thuật ướp hương mới được ưa chuộng trở lại. Loại trà được ướp đầu tiên chính là trà nhài.

Trà phổ biến ở tỉnh Quảng Đông, nơi khí hậu ôn hòa, ấm áp. Sau này nó còn được lan rộng ra các tỉnh Phúc Kiến và Vân Nam. Thông qua Con đường tơ lụa, trà lài du nhập vào các tỉnh Nam và Trung Á. Trà hoa nhài xuất hiện ở Việt Nam từ thời vua Minh Mạng thứ 17. Các loại hoa dùng để ướp ngoài hoa nhài còn có hoa sen, hoa mộc và được tập trung sản xuất tại Huế.

Quy trình sản xuất trà lài

Để có được những ly trà thơm ngon nhất, quy trình sản xuất cần đúng chuẩn, chuyên nghiệp. Những bông hoa nhài sẽ chín lúc 4 hoặc 5 giờ chiều, nở vào thời gian từ 8 đến 9 giờ tối. Vậy nên bạn phải lấy hoa khi chín và ướp trà vào lúc 8 đến 9 giờ tối. Cứ mỗi một lớp trà lại rắc lên trên một lớp hoa, ướp trong thời gian từ 18 đến 24 tiếng. Khi thấy trà đã ngậm hết hương, chuyển sang màu trong suốt là được.

Chuẩn bị dụng cụ, sàng trà đều tay để loại bỏ bớt đi phần cánh. Phần thu được đem đi sấy thật khô đến khi hương vị quyện vào nhau là được. Sau đó tiếp tục công đoạn ướp hoa, sấy từ 4 đến 5 lần là được. Tại các tỉnh phía Bắc, hoa nhài chỉ có thể trồng được trong một mùa. Chính vì thế sản lượng không nhiều. Đến mùa hoa, các nghệ nhân thường sẽ ướp trà cho cả năm. Mùi vị càng để lâu, uống càng thơm ngon. 

Công dụng của trà nhài

Thưởng trà là một thú vui tao nhã vừa đem đến nhiều công dụng tốt cho sức khỏe lại vừa cải thiện được tâm trạng của dành cho bạn:

Giảm căng thẳng, stress

Một trong những công dụng tuyệt vời nhất của trà lài đó chính là giảm căng thẳng, mệt mỏi và stress. Sau một ngày làm việc vất vả, thưởng thức một ly trà thơm ngon sẽ làm cho tâm hồn của bạn trở nên thư thái hơn, giảm các cơn đau đầu, đau cơ và điều hòa nhịp tim. Theo các cuộc khảo sát, người uống trà nhài sẽ có được giấc ngủ ngon và sâu hơn.

Ngăn ngừa bệnh ung thư

Ung thư là căn bệnh nặng, có thể xảy đến với mọi lứa tuổi. Đến nay y học vẫn chưa thể chữa khỏi căn bệnh này trừ khi các triệu chứng đang ở giai đoạn đầu. Để ngăn ngừa bệnh ung thư, bạn nên sử dụng trà hoa lài. Các chất chống oxy hóa có trong trà sẽ làm hạn chế quá trình phát triển của các tế bào gốc tự do trong cơ thể. Các tế bào này sẽ làm gia tăng lão hóa, hình thành khối u nhanh chóng. 

Giảm hàm lượng Cholesterol

Một trong những lợi ích của trà hoa nhài đó chính là làm giảm cholesterol có trong máu. Đây là một loại chất béo không lành mạnh, khi tồn tại trong cơ thể sẽ hình thành quá trình tích tụ mỡ, gây thừa cân, béo phì. Một ly trà lài không chỉ giúp bạn duy trì được vóc dáng cân đối mà còn điều hòa nhịp tim, ngăn ngừa nguy cơ mắc tai biến, đột quỵ. Trà có tác dụng ngăn ngừa các cholesterol xấu, điều hòa nhịp tim và giảm cân

Ngăn ngừa cảm cúm, cảm lạnh

Trà hoa nhài có công dụng gì? Đó chính là khả năng ngăn ngừa bệnh cảm cúm, cảm lạnh. Thời tiết thay đổi là một trong những nguyên nhân khiến cơ thể bị nhiễm lạnh, các loại vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. Trong trà lài có tính kháng khuẩn và kháng virus. Khi uống, các triệu chứng sốt sẽ nhanh chóng thuyên giảm, cơ thể nhanh chóng phục hồi. 

Đặc biệt, loại trà này góp phần vào việc hình thành các loại vi khuẩn có lợi cho sức khỏe, tốt cho hệ tiêu hóa. Quá trình hoạt động của đường ruột qua đó được điều hòa, điều trị bệnh tiêu chảy cấp và mãn tính, giảm thiểu các căn bệnh liên quan đến dạ dày.

Lưu thông máu dễ dàng

Trà lài có tác dụng điều hòa và lưu thông máu trong cơ thể. Qua đó ngăn chặn tình trạng xuất hiện các mảng bám ở động mạch, ngăn chặn các huyết khối. Không chỉ vậy, hệ huyết áp trong cơ thể cũng sẽ được điều hòa nhanh chóng, cản trở các tổn thương ở vùng não. 

Phòng bệnh đái tháo đường

Ngoài những công dụng ở trên, khi uống trà lài, đường máu của bạn sẽ được điều hòa, ngăn chặn bệnh đái tháo đường. Đây là căn bệnh phổ biến trên thế giới, một khi đã bị là rất khó có thể chữa khỏi. Nhờ có trà, quá trình sản xuất các insulin ở tuyến tụy cũng sẽ diễn ra thuận lợi hơn.

Cách pha trà lài truyền thống

Khi pha trà nhài cần phải thực hiện công đoạn tráng. Tuy nhiên trước đó nó đã được ướp hương nên cần tráng nhanh để không mất đi mùi vị đặc trưng. Cách thực hiện vô cùng đơn giản như sau:

Nguyên liệu cần chuẩn bị

• 5g trà lài
• Nước sôi
• Dụng cụ pha trà

Cách thực hiện:

• Bước 1: Trà sau khi chuẩn bị đổ vào một chiếc ấm nhỏ. 
• Bước 2: Đổ nước sôi vào trong ấm, chỉ độ ngập trà không đỏ đầy. 
• Bước 3: Đổ phần nước đã rót vào ấm đi. 
• Bước 4: Đổ thêm một lần nước sôi khác vào ấm, lần này đổ đầy. 
• Bước 5: Ngâm trà trong ấm tầm 1 phút là bạn có thể thưởng thức. 

Cách pha trà này vô cùng đơn giản, cách thực hiện dễ dàng, không mất quá nhiều thời gian. Không nên cho quá nhiều trà vào ấm khi uống sẽ đặc và làm mất đi cái vị thanh thanh, chát nhẹ vốn có. Khi uống có thể thêm một chút đường hoặc mật ong để gia tăng hương vị.

Một vài lưu ý khi uống trà lài 

Trà lài tuy tốt cho sức khỏe nhưng không thể uống một cách bừa bãi. Uống đúng liều lượng, đúng thời điểm mới có thể hấp thu được hàm lượng chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Dưới đây là một vài lưu ý bạn có thể tham khảo.

Nên uống vừa phải

Không nên uống quá nhiều trà lài. Trà tuy tốt nhưng không phải uống càng nhiều càng tốt. Theo các chuyên gia y tế khuyến cáo, mỗi ngày bạn chỉ nên uống từ 150 đến 400ml trà lài. Như vậy cơ thể sẽ được thanh lọc và khỏe mạnh hơn. Uống quá nhiều gây mất ngủ, tiềm tàng nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. 

Thời điểm sử dụng

Trà lài nên uống khi nào? Nhiều người uống một cách thoải mái theo sở thích nhưng lại không biết rằng uống sai cách cơ thể sẽ bị ảnh hưởng đến mức nào. Tuyệt đối không nên uống trà trước và sau bữa ăn tầm 30 phút. Trà sẽ làm loãng dịch vị dạ dày, hình thành các triệu chứng như xót ruột, đau vùng bụng. Qua đó, khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng giảm thiểu đáng kể.  

Trước khi đi ngủ cũng không nên uống trà. Trà chứa nhiều caffein, khi dùng quá nhiều sẽ gây nên tình trạng mất ngủ, khó ngủ, đầu óc tỉnh táo. Ngủ không đủ giấc cơ thể sẽ mệt mỏi trong ngày hôm sau, năng lượng giảm sút, giảm năng suất. Ngoài ra, bạn tuyệt đối không được pha trà với các nguyên liệu lạ sẽ làm mất đi hương vị. Có thể nguyên liệu đó khi cho vào sẽ hình thành độc tố không tốt cho sức khỏe. 

Hãm trà chỉ nên sử dụng trong ngày. Nếu để qua đêm sẽ làm mất đi các dưỡng chất và các vitamin. Trà bị biến chất, hình thành nên một vài loại độc tố nhất định. Khi uống phải trà để qua đêm dễ đau bụng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.  

Trà lài là một trong những thứ đồ uống có nguồn gốc từ tự nhiên vừa an toàn lại vừa lành tính. Nó vừa có tác dụng trị bệnh vừa có thể sử dụng như một loại đồ uống chiêu đãi khách đến chơi nhà. Hy vọng những thông tin hữu ích trong bài viết trên đây của chúng tôi sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về loại trà đặc biệt này. 

Câu hỏi thường gặp

Thu Hương

Biên tập viên hơn 5 năm cho các trang tạp chí về ẩm thực, chia sẻ các công thức về các loại trà trái cây, hướng dẫn cách pha các loại trà hoa.